สุขที่ได้ให้

“ความสุขจากการเป็นผู้ให้” นั้นสามารถเกิดขึ้นได้ง่ายๆ เพราะเป็นความสุขจากการเสียสละเพื่อส่วนรวม ซึ่งน่าสนใจที่ว่าประเด็นง่ายๆ นี้ คนไทยก็ให้ความสำคัญและศึกษาวิจัยเกี่ยวกับเรื่องการเป็นผู้ให้ที่เชื่อมโยงไปสู่การมีความสุข จนนำมาสู่ผลงานวิจัยของต่างประเทศซึ่งตีพิมพ์แพร่หลายในวารสาร Science พบว่า การให้ในรูปแบบของ “เวลา” เช่น การทำงานอาสาสมัครและงานการกุศลต่างๆ จะส่งผลบวกต่อระดับความสุขมากกว่าการให้ในรูปแบบของทรัพย์สินเงินทอง นั่นหมายความว่า การให้ “เวลา” เพื่อทำประโยชน์ต่อส่วนรวมสามารถสร้างความสุขให้กับผู้นั้นได้มากกว่าการมอบเงินทองของมีค่า เพราะฉะนั้นคงไม่จำเป็นต้องรอให้โตขึ้นแล้วค่อยเป็นผู้ให้ วัยรุ่นยุคใหม่ก็สามารถเป็นผู้ให้ได้ตั้งแต่ตอนนี้ เริ่มต้นจากการให้สิ่งเล็กๆ ง่ายๆ ให้กับสังคมใกล้ๆ ตัว เช่น ที่บ้าน ที่โรงเรียน เพื่อนบ้านข้างๆ หรือให้เวลาในการทำประโยชน์เพื่อชุมชนที่เราอยู่

“การให้” สำคัญต่อมนุษย์อย่างไร

นอกจากความสุข ความอิ่มเอมใจแล้ว การรู้จักเป็นผู้ให้ต่อส่วนรวมสามารถช่วยพัฒนาตัวเราให้มีความคิดในด้านบวกและสามารถสร้างการเปลี่ยนแปลงให้เกิดขึ้นในสังคมได้

เพราะการให้…ทำให้เรารู้จักเห็นอกเห็นใจผู้อื่นและมองเห็นคุณค่าของเพื่อนมนุษย์ด้วยกัน
เพราะการให้…สามารถสร้างความสามัคคีให้เกิดในสังคม นำมาสู่ความอบอุ่นใจ ความมั่นคง และความสุขของคนในสังคมนั้นๆ
เพราะการให้…ทำให้เรามองเห็นและยกย่องในคุณค่าของตัวเราเอง
เพราะการให้…ทำให้เราไม่นิ่งดูดายกับความเดือดร้อน

หากสังคมของเราเต็มไปด้วยผู้ที่รู้จัก “ให้” สังคมของเราจะน่าอยู่แค่ไหน ทุกคนคงจะมีความสุขมากขึ้น เพราะไม่ต้องรอให้มีเงินถึงจะมีความสุข ไม่ต้องรอให้มีเงินเพื่อจับจ่ายให้ได้มาในสิ่งที่ปรารถนา เราทุกคนสามารถพบความสุขได้ง่ายๆ ในทุกๆ วันจากการนึกถึงเพื่อนมนุษย์และทำประโยชเล็กๆ น้อยๆ ทุกอย่างเพื่อเพื่อนมนุษย์ด้วยกัน

เราจะอาจคุ้นเคยกันดี กับคำว่า “จิตสาธารณะ” ที่เป็นการช่วยเหลือผู้อื่นในด้านต่างๆ หรือการเป็นอาสาสมัคร แต่จริงๆ จิตสาธารณะนั้น คือ ความรู้สึกนึกคิด การตระหนักในความเป็นเจ้าของในสิ่งที่เราทุกคนใช้ประโยชน์ร่วมกัน การใช้สิทธิและหน้าที่ที่จะดูแล รวมทั้งการบำรุงรักษาสิ่งของซึ่งเป็นของส่วนรวมร่วมกัน เช่น การช่วยกันดูแลรักษาสิ่งแวดล้อมโดยไม่ทิ้งขยะลงพื้น ไม่ทิ้งขยะลงในแหล่งน้ำ การดูแลรักษาสาธารณสมบัติ เช่น โต๊ะ เก้าอี้ ในห้องเรียน ในโรงเรียน ถนนหนทางที่เราใช้สอยร่วมกัน วัดวาอาราม ในหมู่บ้าน การร่วมกันใช้ทรัพยากรธรรมชาติอย่างประหยัดและใช้ให้เกิดประโยชน์สูงสุด รวมถึงการช่วยเหลือผู้อื่นตามกำลังที่เราสามารทำได้ โดยต้องไม่ทำให้ตนเองและคนรอบข้างเดือดร้อนและไม่ขัดต่อกฎหมายบ้านเมือง

นอกจากนี้ การมีจิตสาธารณะยังเป็นการตระหนักรู้ถึงปัญหาที่เกิดขึ้นรอบๆ ตัว หรือ ปัญหาที่เกิดขึ้นในสังคมของเรา มองเห็นว่าแม้จะเป็นเล็กๆ แต่หากทุกคนละเลยนิ่งเฉย ปัญหาเล็กๆ นั้นสามารถสั่งสมจนกลายเป็นปัญหาที่ยากต่อการแก้ในที่สุด ผู้ที่มีจิตสาธารณะจะตระหนักว่า ปัญหามีผลเสียอย่างไร ส่งผลกระทบถึงใครบ้าง ทำให้เกิดความรู้สึกปรารถนาที่จะมีส่วนร่วมและมีส่วนช่วยแก้ไข โดยรับรู้ถึงสิทธิควบคู่ไปกับหน้าที่รับผิดชอบของตัวเราที่มีต่อสังคม รับรู้ถึงพลังของตัวเรา ว่าเราสามารถร่วมแก้ไขปัญหาได้ และลงมือกระทำเพื่อให้เกิดการแก้ปัญหาด้วยวิธีการต่างๆ โดยการเรียนรู้และแก้ไขปัญหาร่วมกันกับคนในสังคม เพราะการอยู่ร่วมกันจำเป็นที่จะต้องอาศัยความมีน้ำใจไมตรี การเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ การช่วยเหลือเกื้อกูลกันโดยไม่หวังผลตอบแทน การดำรงชีวิตในสังคมที่มีการช่วยเหลือกัน ถึงแม้ว่าเรื่องราวหรือเหตุการณ์นั้นไม่มีความเกี่ยวข้องกับเราหรือเราไม่ได้รับผลกระทบนั้นด้วย แต่เราเต็มใจที่จะแบ่งปัน ให้การช่วยเหลือ เอื้ออาทรกัน นั่นก็แสดงให้เห็นถึงความมีจิตสาธารณะแล้ว

จะเห็นได้ว่าการเป็นผู้มีจิตสาธารณะนั้น เป็นสิ่งที่ต้องฝึกปฏิบัติและควรหมั่นทำอยู่เสมอ เพื่อให้เราตระหนักเห็นความสำคัญของการเป็น “ผู้ให้” เพื่อประโยชน์ต่อส่วนรวม นอกจากสละเวลาแล้ว การแบ่งปันสิ่งเล็กๆ น้อยๆ ที่เรามีอยู่ให้กับคนรอบข้าง การตระหนักถึงปัญหาที่เรากำลังเผชิญว่าเรามีส่วนในการต้องช่วยกันแก้ไข เมื่อมองเห็นปัญหาแล้วต้องไม่นิ่งเฉย แต่ต้องเชื่อว่า เราสามารถร่วมแก้ไขปัญหานี้ได้ โดยไม่จำเป็นให้เราต้องแก้ไขปัญหานั้นเพียงลำพัง แต่เราสามารถคิดหาแนวทาง ว่าเราจะทำอะไรได้บ้าง เพื่อช่วยให้ปัญหานั้นหมดไปหรือบรรเทาเบาบางลง ตามกำลังและความสามารถที่เรามี