ครูผู้นำการเปลี่ยนแปลง โดย Teach For Thailand เป็นหนึ่งใน 9 เครื่องมือสร้างโอกาส ภายใต้โครงการร้อยพลังการศึกษา ที่มุ่งลดความเหลื่อมล้ำทางการศึกษา ด้วยการสนับสนุนบุคคลที่มีศักยภาพ มีความความรู้ ความสามารถ เข้าไปเป็นครูในโรงเรียนที่ขาดโอกาส ระยะเวลา 2 ปี เพื่อสร้างการเปลี่ยนแปลงในห้องเรียนและชุมชน เกิดเป็นกระบวนการพัฒนาและสนับสนุนการเรียนรู้ของเด็กนักเรียน เพื่อการเปลี่ยนแปลงที่ยั่งยืนและมีประสิทธิภาพ
โครงการ “รู้จักวังข่อย ผ่านเยาวชนแบบมีส่วนร่วม” เป็นอีกหนึ่งตัวอย่างที่แสดงให้เห็นถึงความมุ่งมั่นในการสร้างการเปลี่ยนแปลงของครูผู้นำฯ โดยมีครูผู้นำฯ รุ่นที่ 9 และ รุ่นที่ 10 ได้แก่ “ครูน็อต” พงศกร ประยงค์รักษ์, “ครูมิ้งค์” สาธิมา แช่มจุ้ย, และ “ครูณัฐ” ณัฐวดี อาบสุวรรณ ร่วมกันขับเคลื่อนโครงการนี้ในโรงเรียนบ้านวังข่อย จ.นครสรรค์ โดยมีวัตถุประสงค์ในการเชื่อมโยงนักเรียนเข้ากับชุมชน เพื่อให้นักเรียนรู้สึกเป็นส่วนหนึ่งและมีบทบาทในการพัฒนาชุมชนของตนเอง โดยได้รับงบประมาณสนับสนุนการดำเนินงานโครงการฯ จากสถาบันพัฒนาองค์กรชุมชน (องค์การมหาชน) อีกด้วย
การเรียนรู้และการมีส่วนร่วมที่สร้างความเปลี่ยนแปลง
รูปแบบของโครงการฯ นักเรียนจะได้มีโอกาสทำงานร่วมกับผู้นำชุมชนและคณะกรรมการโรงเรียน ผ่านการนำเสนอเรื่องราวของสถานที่สำคัญในท้องถิ่น 3 แห่ง ได้แก่
1. สวนรุกขชาติไพศาลี (น้ำตกทรัพย์สมบูรณ์)
2. กลุ่มอาชีพและผู้สูงอายุ ม.2 ต.วังข่อย
3. ร้านออกัส วังข่อย
โดยนักเรียนจะต้องไปศึกษา ค้นคว้าข้อมูล และถ่ายทอดเรื่องราวของแต่ละสถานที่มีจุดเด่นอย่างไรให้กับคนในชุมชนได้รับรู้ โดยมีนักศึกษาจากวิทยาลัยอาชีวศึกษานครสวรรค์ ให้ความร่วมมือมาเป็นวิทยากรในการถ่ายทำและการผลิตเป็นผลงาน
ครูผู้นำฯ ยังได้เปิดโอกาสให้นักเรียนได้นำเสนอผลงานต่อหน้าผู้ใหญ่ในชุมชน เช่น นายกองค์การบริหารส่วนตำบล, ผู้ใหญ่บ้าน, หมอประจำตำบล และคณะครู ผลลัพธ์ที่ได้ไม่เพียงแค่การรับฟังและให้คำแนะนำ แต่ยังเกิดการต่อยอดไปสู่การสร้างอาชีพในอนาคตให้กับนักเรียน ซึ่งสะท้อนถึงการพัฒนาที่ยั่งยืน โดยนายกองค์การบริหารส่วนตำบลได้กล่าวว่า “เด็กกลุ่มนี้คือต้นกล้าที่จะช่วยพัฒนาชุมชนได้ในอนาคต พวกเขาจะเป็นผู้สืบสานงานจากรุ่นสู่รุ่น และจะทำให้ชุมชนวังข่อยก้าวหน้าไปอีกขั้น”
นอกจากการพัฒนาชุมชน โครงการนี้ยังสร้างผลกระทบที่สำคัญต่อการพัฒนาศักยภาพของนักเรียน เช่น ทักษะการสื่อสาร ความคิดสร้างสรรค์ และการเพิ่มความมั่นใจในตัวเอง ครูมิ้งค์และครูณัฐได้สะท้อนว่า “เราภูมิใจที่ได้เห็นศักยภาพของนักเรียน นอกเหนือจากในห้องเรียน ซึ่งทำให้เรามองเห็นมุมมองที่แตกต่างและเปิดกว้างยิ่งขึ้น”
ครูผู้นำการเปลี่ยนแปลง จาก Teach For Thailand ไม่ได้มีหน้าที่เพียงแค่สอนในห้องเรียน แต่ยังทำหน้าที่เป็นผู้เชื่อมโยงระหว่างโรงเรียน ชุมชน และสังคม เพื่อสร้างสภาพแวดล้อมที่เอื้อให้เด็ก ๆ สามารถเรียนรู้ เติบโต และพัฒนาศักยภาพของตนเองได้อย่างเต็มที่ โดยการสร้างความร่วมมือนี้ไม่ใช่เพียงหน้าที่ของครูเท่านั้น แต่ยังต้องอาศัยการมีส่วนร่วมจากทุกภาคส่วน ทั้งครอบครัว ผู้นำชุมชน องค์กร และหน่วยงานต่าง ๆ
คำกล่าวที่ว่า “It takes a village to raise a child” หรือ “เลี้ยงเด็กหนึ่งคน ต้องใช้คนทั้งหมู่บ้าน” สะท้อนให้เห็นว่า การพัฒนาเด็กคนหนึ่งให้เติบโตไปอย่างมีคุณภาพ ไม่ใช่เพียงการสอนในชั้นเรียนหรือการให้ความรู้จากครูเพียงคนเดียว แต่ต้องการการสนับสนุนจากทั้งสังคม เพราะทุกภาคส่วนมีบทบาทในการสร้างสิ่งแวดล้อมที่ดี ตั้งแต่การให้โอกาสทางการศึกษา การสนับสนุนด้านจิตใจ ไปจนถึงการมีส่วนร่วมในกิจกรรมต่าง ๆ ที่ช่วยพัฒนาเด็กในมิติต่าง ๆ
โครงการ “รู้จักวังข่อย ผ่านเยาวชนแบบมีส่วนร่วม” เป็นตัวอย่างที่ชัดเจนของการเชื่อมโยงการศึกษาเข้ากับชุมชน การที่ครูผู้นำฯ ทำงานร่วมกับผู้ปกครอง ผู้นำชุมชน และองค์กรท้องถิ่นนั้น ได้ก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงที่ยั่งยืน เพราะทุกคนต่างมีบทบาทสำคัญในการสนับสนุนให้เด็ก ๆ เติบโตขึ้นมาเป็นคนที่มีศักยภาพและสามารถสร้างสรรค์สิ่งที่ดีให้กับชุมชนในอนาคต